Karmienie negatywnych emocji

Negatywne emocje wywołują w ciele stan podobny do sytości, ponieważ zwiększona autonomiczna aktywność emocjonalna prowadzi do uwolnienia hamujących apetyt hormonów i zmian biochemicznych w żołądku, podobnych do tych, które są związane z odczuciem sytości . Tendencja do przejadania się w odpowiedzi na negatywne emocje jest zatem zaskakująca z biologicznego punktu widzenia. Również z funkcjonalnego punktu widzenia jedzenie emocjonalne wydaje się nieprzystosowawcze (Evers i in., 2010). Emocje bowiem przygotowują organizm do podjęcia różnorodnych działań, niezbędnych do optymalnego zareagowania na wymagania środowiska, a jedzenie koliduje z reakcją organizmu na odczuwane przez osobę emocje. Pomimo, że przejadanie się w odpowiedzi na negatywne emocje jest irracjonalne, to zaobserwowano występowanie emocjonalnego jedzenia w różnych populacjach.

Przekonujące dowody potwierdzają związek między emocjami a jedzeniem u osób z zaburzeniami odżywiania . Na przykład osoby otyłe często wykazują wzrost spożycie pokarmu po przeżyciu negatywnych emocji. Ponadto osoby przewlekle odchudzające się, wydają się szczególnie podatne na jedzenie w reakcji na negatywne wydarzenia emocjonalne . Jednak również u zdrowych osób zaobserwowano zjawisko niepohamowanego emocjonalnego jedzenia.

Aby wyjaśnić biologiczne i funkcjonalne przyczyny irracjonalnej tendencji do przejadania się w sytuacjach emocjonalnych, postawiono kilka hipotez. Jedna z nich zakłada, że objadanie się jest ucieczką od negatywnej samoświadomości. Skoncentrowanie uwagi na bodźcu z bezpośredniego otoczenia, czyli jedzeniu, pozwala jednostce uniknąć radzenia sobie z informacjami zagrażającymi ego. Takie zawężenie uwagi skutkuje jednak również odhamowaniem, tworząc sytuację, w której jednostka prawdopodobnie zaangażuje się w epizod objadania się.

Inna hipoteza zakłada, że przejadanie się zwiększa doświadczenie pozytywnych emocji. Osoby czerpią przyjemność z konsumpcji żywności ze względu na jej właściwości (smak, zapach) lub radość z jedzenia „zabronionych” substancji (Fairburn i Cooper, 1982), co przesuwa na drugi plan negatywne emocje.

Trzeci model, teoria maskowania, zakłada, że przejadanie się jest próbą błędnego przypisania jedzeniu odczuwanego stresu, aby odwrócić uwagę od rzeczywistego źródła cierpienia (Herman
i Polivy, 1988).

Wszystkie te teorie podzielają założenie, że zanim nastąpi epizod objadania się, ludzie doświadczają negatywnego afektu, którego nie potrafią właściwie regulować, co skłania ich do zastosowania strategii, do której mają najłatwiejszy dostęp, czyli do jedzenia, choć jest to strategia wysoce nieprzystosowawcza. Ta linia rozumowanie ma ważne implikacje, ponieważ sugeruje, że problem przejadania się w odpowiedzi na negatywne emocje, niekoniecznie jest związany z doświadczeniem negatywnych emocji per se, ale raczej z brakiem adaptacyjnych strategii regulacji negatywnych emocji. Tak więc trening umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami wydaje się podstawą w leczeniu tzw. emocjonalnego jedzenia, jak i kompulsywnego objadania się (BED).

Literatura:

Evers, C., Stok F. M., de Ridder D. T.D. (2010). Feeding Your Feelings: Emotion Regulation Strategies and Emotional Eating. W: Pers. Soc. Psych.36; 792.

Fairburn, CH. G., Coope, P. (1982). Self-Induced Vomiting And Bulimia Nervosa: An Undetected Problem. W: British Medical Journal 284. PubMed.

Herman, C. P., Polivy, J. (1988). Excess and restraint in bulimia. W: The psychobiology of bulimia (pp. 33-41). NY. Springer-Verlag.