UWAŻNOŚĆ a utrzymanie prawidłowej wagi w pandemii
Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka SGGW, na podstawie przeprowadzonych obliczeń, stwierdza, że „epidemia koronawirusa sprzyja przybieraniu na wadze – Polacy tyją średnio pół kilograma tygodniowo”. Mniej ruchu, a więc mniejsze zapotrzebowanie energetyczne, i więcej podjadania to główne przyczyny przybierania na wadze. Już sama zmiana trybu życia na bardziej siedzący sprawia, że możemy przytyć (Włodarek, D., 2020), nawet jeśli będziemy jeść tyle samo, co przed początkiem pandemii. Różnica kaloryczności może wynosić ok. 500 kilokalorii, co w przeliczeniu daje nam wzrost masy ciała o pół kilograma w ciągu tygodnia.
Na odkładanie się tkanki tłuszczowej w naszym organizmie dodatkowo wpływa podjadanie. Brak ruchu i dodatkowe kalorie z przekąsek mogą spowodować jeszcze większy przyrost masy ciała. Przykładowo - 100 g orzeszków dostarcza naszemu organizmowi 600 kcal, a taka sama ilość paluszków blisko 400 kcal - dodatkowe kilogramy wskoczą nie wiadomo kiedy, jeśli będziemy po nie co chwila nawykowo sięgać.
Jak sprawić, żeby siła nawyku działała na naszą korzyść, a nie przeciw nam? Należy zacząć, jak piszą autorzy znanej książki „Pożegnaj wagę” (2014) od ukształtowania podstawowego nawyku - UWAŻNOŚCI. Jest to najważniejszy z nawyków, które powinniśmy wykształtować, ponieważ będzie pomagał nam pokonywać inne, niepożądane przyzwyczajenia, w tym podjadanie.
Kiedy jemy uważnie, świadomie wybieramy jedzenie; jemy mając na uwadze cel w postaci poprawy własnego życia; delektujemy się jedzeniem, zauważamy jego smak, konsystencję i czystą przyjemność, jaką nam sprawia, a tym samym zwiększamy satysfakcję i poczucie spełnienia.
Zupełnie inaczej zachowujemy się w wypadku jedzenia nieuważnego – mechanicznie wkładamy pokarm do ust, bez wybierania świadomie, co i w jakich ilościach spożywamy, czy bez dawania sobie czasu, by naprawdę poczuć smak potrawy. Nietrudno dostrzec, że nieuważne jedzenie szybko prowadzi do tycia, a uważne jedzenie ten proces powstrzymuje lub odwraca..
Uważność umożliwia nam świadome, przystosowane do wymagań sytuacji, reagowanie w sposób intencjonalny czy też celowy. Daje nam przestrzeń umysłową na zadanie sobie pytania: „co chcę zrobić w tej chwili?” albo „na co się godzę?”. Pozwala zrobić uważną przerwę między nagłą chęcią jedzenia a samym jedzeniem. Jeden uważny oddech może wystarczyć, aby odzyskać kontrolę nad działaniem i świadomie zdecydować: „jem, bo jestem głodny” albo „nie jem, bo to tylko zachcianka – ochota na zjedzenie czegoś, czego w tej chwili nie potrzebuję i nie powinienem jeść ze względu na zdrowie” (już wszyscy wiemy, że prawidłowa masa ciała jest bardzo ważnym elementem zdrowia fizycznego i psychicznego, nieprawdaż?:).
Gdy wykształcimy nawyk uważności, możemy oczekiwać nie tylko wypracowania nowych, prawidłowych nawyków żywieniowych i wygaszenia starych, dysfunkcyjnych, ale również lepszego radzenia sobie z trudnymi zdarzeniami, większej samokontroli, lepszych relacji z ludźmi, obniżenia poziomu przewlekłego stresu, lepszego funkcjonowania umysłowego.
Ten podstawowy nawyk, czyli UWAŻNOŚĆ, znacznie ułatwi nam radzenie sobie w każdej dziedzinie życia – między innymi – z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, również w pandemii:)
Literatura:
Bailey, A., Harris, R., Ciarrochi, J. (2014). Pożegnaj wagę. Jak wykorzystać techniki ACT w odchudzaniu i utrzymaniu wymarzonej sylwetki. Sopot: GWP